Wat is een deepfake?
In het tijdperk van nepnieuws (ook wel vals nieuws of hoaxes genoemd), is er onlangs een nieuw fenomeen ontstaan: de deepfakes. Deze videomontages misleiden de kijker, door beroemdheden en andere mensen dingen te laten doen of zeggen die ze in werkelijkheid nooit gedaan of gezegd hebben. Omdat er bij het maken van deepfakes vaak kunstmatige intelligentie wordt gebruikt, kan het knap lastig zijn om te detecteren dat het nep is.
Waar komen deepfakes vandaan?
De Engelstalige termdeepfake termen is uit twee verschillende woorden opgebouwd. Deep komt van 'deep learning', wat een vorm van machineleren is, en 'fake' staat zoals je weet voor nep. De allereerste deepfakes doken een aantal jaren geleden op. Die nepvideo's lieten bijvoorbeeld zien hoe Hollywoodsterren, zoals Jessica Alba en Natalie Portman, in pornografische films acteerden. Destijds waren deepfakes nog gemakkelijk van echt te onderscheiden. Vandaag de dag is dat echter niet altijd het geval. De makers van deepfakes zijn steeds beter geworden en de techniek achter de video's wordt alsmaar professioneler:
Inmiddels worden deepfakes ook gebruikt om politieke statements te maken. Zo is er een video waarin de voormalige Amerikaanse president Barack Obama beledigingen maakt richting Donald Trump. Volgens experts op het gebied van privacy beginnen deepfakes een serieus gevaar te worden, omdat ze de potentie hebben om de reputaties van mensen en organisaties in gevaar te brengen.
Hoe worden deepfakes gemaakt?
Het is indrukwekkend hoe snel de techniek voor het produceren van een deepfake vooruit is gegaan. Momenteel zijn er verschillende apps beschikbaar, waarmee zelfs de meest onervaren gebruiker een deepfake kan maken.
De software voor het maken van deepfakes werkt relatief eenvoudig. In eerste instantie moet er materiaal worden geüpload van de persoon die je in het nepfilmpje wilt laten verschijnen. Bij voorkeur visuele inhoud, aan de hand van een of meerdere video's. Via kunstmatige intelligentie zal het programma vervolgens de stem, gebaren en motoriek van die persoon bestuderen. Daarna worden de beelden stuk voor stuk uit de oorspronkelijke video geëxtraheerd, om ze vervolgens in het deepfake-filmpje te verwerken. Hoe meer informatie er is geüpload, hoe realistischer het resultaat zal zijn.
De risico's van een deepfake
Hoewel deepfakes in eerste instantie misschien als sciencefiction beschouwd worden, zijn de risico's van deze filmpjes talrijk. Er zijn grote aantallen mensen die blind vertrouwen op de authenticiteit van gefotoshopte afbeeldingen en nepnieuwsartikelen die op het internet staan. Video's wordt over het algemeen nog veel sneller als geloofwaardig beschouwd. Specialisten waarschuwen dat deepfakes onder meer kunnen worden gebruikt om verkiezingen te manipuleren of om sociale opstanden te veroorzaken.
Deepfakes worden al lang niet meer uitsluitend gebruikt om bekende persoonlijkheden in verlegenheid te brengen. In verschillende landen, waaronder bijvoorbeeld Mexico, worden deepfakes door criminelen ingezet om mensen af te persen. Zo worden er bijvoorbeeld nepvideo's gemaakt waarin deze personen vreemdgaan of zichzelf op een andere manier volledig voor schut zetten:
Zo ga je op een verstandige manier met deepfakes om
Het is goed om te allen tijde de echtheid van iedere verdachte video die je ontvangt te betwijfelen. Zoek op het internet naar bronnen waarin over hetzelfde onderwerp gesproken wordt en laat de video eventueel aan je familie en/of vrienden zien, om zodoende naar hun mening te vragen.
Je persoonlijke veiligheid is het allerbelangrijkste. Als je het gevoel hebt dat je het slachtoffer bent van een mogelijke chantage, dan raden we je ten zeerste aan om zo snel mogelijk de politie in te schakelen.
Afbeelding: © 123RF.com
Het document met titel "Wat is een deepfake?" van CCM (nl.ccm.net) is onder voorwaarden van de Creative Commons-licentie gepubliceerd. Je kunt dit artikel kopiëren en kopieën van het artikel aanpassen volgens onze algemene voorwaarden.